Fargeco Hellas : Ο «υπερβάλλων ζήλος» των υπηρεσιακών παραγόντων της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και η προκλητική απαξίωση του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος»

Το τελευταίο διάστημα παραμένουν κλειστές οι εγκαταστάσεις της Fargeco Hellas, κοντά στα Λεχαινά της Ηλείας, στην Πελοπόννησο. Αντικείμενο της Fargeco είναι η επεξεργασία ζωικών υποπροϊόντων. Πολύ σχηματικά, η συγκεκριμένη βιομηχανία συλλέγει οργανικά υπολείμματα από σφαγεία, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, σούπερ μάρκετ, ξενοδοχεία, εστιατόρια, catering κ.λπ., καθώς και ληγμένα τρόφιμα και τα μεταποιεί σε λίπη και άλευρα για λίπασμα.

«Ζωικά υποπροϊόντα», σύμφωνα με τη νομοθεσία του ελληνικού κράτους και της ΕΕ είναι τρόφιμα τα οποία απαγορεύεται να καταναλωθούν από τον άνθρωπο. Για παράδειγμα, από κάθε κοτόπουλο, καταναλώσιμο είναι το 68% περίπου. Το υπόλοιπο (δέρμα, κόκκαλα κ.λπ), εάν δεν ληφθεί μέριμνα, καταλήγει στους κάδους απορριμμάτων και εν τέλει στο περιβάλλον. Με τη μεσολάβηση ενός μηχανισμού επεξεργασίας όπως εν προκειμένω η Fargeco, τα υπολείμματα μιας τροφής ακατάλληλης προς βρώσιν, μετατρέπεται σε ένα ανόργανο, χρήσιμο και εν πάση περιπτώσει μη βλαβερό υλικό.

Η Fargeco θεωρείται πρότυπη ως προς την εφαρμογή διαδικασιών και προδιαγραφών, καθώς και ως προς τον μηχανολογικό εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας που χρησιμοποιεί. Εξάγει εκτός ελληνικών συνόρων το 30% των τελικών της προϊόντων και η συνολική επένδυση πίσω από την ίδρυση και λειτουργία της Fargeco είναι της τάξης των 2 εκατ. ευρώ.

Ιδιαιτέρως σημαντικό είναι το γεγονός ότι πρόκειται για μια ξένη επένδυση στην Ελλάδα. Η Fargeco (και η διάδοχος εταιρεία Profat) ανήκει στους αδελφούς Chirico, η οικογένεια των οποίων έχει πολύχρονη παράδοση σε αντίστοιχες βιομηχανίες στην Ιταλία.

Σήμερα, για λόγους που αδυνατούν να κατανοήσουν, οι επιχειρηματίες βλέπουν τη βιομηχανία τους στην Ηλεία να παραμένει κλειστή, με απόφαση της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Οι λόγοι για την επιβολή του «λουκέτου» στη μονάδα της Fargeco φέρεται να είναι η έκλυση αέριων ρύπων στην ατμόσφαιρα της περιοχής. Οι αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας βάσισαν την απόφασή τους στα παράπονα των περιοίκων για δυσοσμία, καθώς και σε εκθέσεις ειδικών. Οι εκθέσεις αυτές, όμως, σύμφωνα με τους επιχειρηματίες, σε καμία περίπτωση δεν τεκμηριώνουν τη μόλυνση της ατμόσφαιρας από τη λειτουργία της Fargeco.

Πεπεισμένος ότι εντελώς αδικαιολόγητα και ενδεχομένως παράνομα η Fargeco ετέθη σε αναγκαστική παύση εργασιών, ο διαχειριστής της επιχείρησης Vincenzo Chirico, διαμαρτύρεται έντονα. Κινεί νομικές διαδικασίες προσβάλλοντας την απόφαση της Περιφέρειας και ταυτόχρονα απευθύνει σχετική επιστολή στον Πρωθυπουργό, με κοινοποίηση στον πρέσβη της Ιταλίας στην Ελλάδα, Luigi Marras.

Αυτό που τονίζει, με εμφανή πικρία, ο κ. Chirico, είναι το στοιχείο που έχει και τη μεγαλύτερη σημασία ευρύτερα για τις ξένες επενδύσεις στη χώρα μας: «Ενώπιον της αυθαίρετα ενεργούσης Ελληνικής Διοίκησης κανείς ξένος επενδυτής δεν μπορεί και δεν επιθυμεί να υλοποιήσει επενδύσεις, όπως ο ίδιος και η οικογένειά μου αποτολμήσαμε. Μετά από 10 σχεδόν έτη πρωτοποριακής δραστηριότητας, απλώς επιβεβαιώθηκε ότι, πράγματι, ο μεγαλύτερος αντίπαλος του επιχειρείν στην Ελλάδα -και δη για ξένους επενδυτές- είναι η ίδια η Ελληνική Διοίκηση».

Η ιστορία πίσω από την απόφαση για το κλείσιμο -και μάλιστα οριστικό- της Fargeco στους Αγίους Θεοδώρους των Λεχαινών περιλαμβάνει διάφορες επιμέρους φάσεις, καθώς εξελίχθηκε σε άλλο ένα σίριαλ, από αυτά που, δυστυχώς, δεν είναι ασυνήθιστα στην Ελλάδα. Τα κύρια σημεία της υπόθεσης, πάντως, με αντίστροφη χρονολογική σειρά, έχουν ως εξής:

– Τον Ιανουάριο του 2020, εργαστήριο του πανεπιστημίου Πατρών συνέταξε μελέτη περί των αερίων ρύπων της Fargeco στην Ηλεία. Το συμπέρασμα ήταν ότι «γεννάται άμεσος κίνδυνος για το περιβάλλον και την υγεία των περιοίκων». Η μελέτη έγινε με απευθείας ανάθεση της Περιφέρειας στο εν λόγω εργαστήριο, το οποίο, όμως, δεν είναι πιστοποιημένο για τέτοιου είδους έρευνες. Αντιθέτως, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», δηλαδή το πλέον αρμόδιο εργαστήριο στην Ελλάδα, διαπιστευμένο ειδικά για μέτρηση αερίων ρύπων, έκρινε ακριβώς το αντίθετο από την πρώτη μελέτη. Ότι δηλαδή η μονάδα της Fargeco δεν εκλύει ρύπους άνω των θεσπισμένων ορίων.

– Η Διεύθυνση Ανάπτυξης της Π.Ε. Ηλείας αγνόησε τα επιστημονικά πορίσματα του «Δημόκριτου», όπως και τις απόψεις των αρμόδιων περιβαλλοντικών υπηρεσιών οι οποίες αντιτίθενται στη διακοπή της λειτουργίας της Fargeco. Και έτσι διατάχθηκε η οριστική παύση εργασιών της βιομηχανίας.

– Το προηγούμενο διάστημα η Fargeco είχε προχωρήσει στην εγκατάσταση επιπλέον συστημάτων περιορισμού των ρύπων με θερμικό καταστροφέα, με μια επένδυση εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ. Με τον συγκεκριμένο εξοπλισμό η Fargeco ετέθη στην πρωτοπορία σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, καθώς καμία άλλη παρόμοια βιομηχανία στη χώρα δεν διαθέτει παρόμοια μηχανήματα. Μάλιστα, το Φεβρουάριο του 2020 οι αρμόδιοι υπάλληλοι της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δήλωσαν στη Βουλή ότι η μονάδα έχει προταθεί να αποτελέσει αντικείμενο ελέγχου από τις αρμόδιες ευρωπαϊκές Αρχές προκειμένου να διαπιστωθεί η συμμόρφωση της Χώρας προς τις απαιτήσεις του Κανονισμού 1069/2009. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η Fargeco θεωρείται πρότυπη για την Ελλάδα.

– Τούτο έχει ακόμη ιδιαίτερη σημασία λαμβανομένου υπόψη ότι λόγω της ανεξέλεγκτης απόρριψης των υλικών και της μη εφαρμογής ενός αποτελεσματικού συστήματος επίσημων ελέγχων, η Χώρα έχει καταδικαστεί από το ΔΕΕ και επαπειλείται η επιβολή υψηλού χρηματικού προστίμου που φτάνει τα 50.000 ευρώ την ημέρα, για την μη ορθή διαχείριση των ζωικών υποπροϊόντων.

– Το πρόβλημα της Fargeco με τις προδιαγραφές λειτουργίας της, όπως τις έκρινε η Περιφέρεια, προέκυψε το 2018 και ενόσω η μονάδα ήταν απολύτως νόμιμα αδειοδοτημένη. Μεσολάβησε εγκατάσταση του θερμικού καταστροφέα για την ολοκληρωτική εξουδετέρωση των οσμών και των αέριων ρύπων. Όμως η οικεία Περιφέρεια (Διεύθυνση Ανάπτυξης Π.Ε. Ηλείας) αρνείται να χορηγήσει άδεια εγκατάστασης για την μηχανολογική αυτή επέκταση/εκσυγχρονισμό, παρότι το εργοστάσιο πληροί όλες τις νόμιμες προϋποθέσεις. Εκ του νόμου, η σχετική αδειοδοτική διαδικασία προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί εντός 30 ημέρων από την υποβολή της αίτησης.

– Έως σήμερα, δηλαδή 14 μήνες μετά υποβολή της αίτησης για αδειοδότηση του θερμικού καταστροφέα, η Διεύθυνση Ανάπτυξης Π.Ε. Ηλείας, για άγνωστους λόγους, κωλυσιεργεί. Ο Vincenzo Chirico λέει ότι ζητούν από τους εκπροσώπους του διαρκώς νέα έγγραφα, με το μόνιμο επιχείρημα ότι είναι απαραίτητα και ότι, δεν είχαν μεν ζητηθεί εξ αρχής, αλλά υπονοούνταν στα προαπαιτούμενα για την αδειοδότηση.

– Παράλληλα, αλλά μάλλον όχι άσχετα, με την άρνηση της Διεύθυνσης να διευκολύνει τη λειτουργία της Fargeco, υποκινούνται παραστάσεις διαμαρτυρίας από τους περιοίκους. Παραπονούνται για δυσοσμία και μόλυνση, καταλογίζοντας στη Fargeco ακόμη και κατά φαντασίαν επιβάρυνση του περιβάλλοντος με απόρριψη νεκρών ζώων κ.λπ. παρόλον ότι, εξ ορισμού, η βιομηχανία δεν επεξεργάζεται ολόκληρα ζώα.

– Η Διεύθυνση Ανάπτυξης Π.Ε. Ηλείας έφτασε να αμφισβητεί ακόμη και την ίδια την χωροθέτηση του εργοστασίου. Διαψεύδοντας τον εαυτό της, δεδομένου ότι η Fargeco λειτουργεί στην ίδια θέση μία δεκαετία. Και, εν πάση περιπτώσει, ήταν η ίδια Διεύθυνση η οποία έχει χορηγήσει επανειλημμένα άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας.

– Ο κ. Chiricο δηλώνει εντελώς απογοητευμένος από τις εξελίξεις. Διότι, πέραν της οικονομικής ζημίας την οποίαν υφίσταται, νιώθει ανεπιθύμητος στην Ελλάδα, παρά τις προσπάθειές του να αναπτύξει μια νόμιμη και ωφέλιμη για το περιβάλλον βιομηχανική δραστηριότητα. «Ο ίδιος ήρθα στην Ελλάδα από την Ιταλία το έτος 2011, σε ηλικία 18 ετών» αναφέρει ο Vicenzo Chirico «προκειμένου να υλοποιήσω στην Ελλάδα μονάδα επεξεργασίας και αδρανοποίησης ζωικών υπολειμμάτων, καθώς και συλλογή τέτοιων υπολειμμάτων από το σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Θέλησα να μεταφέρω στην Ελλάδα την τεχνογνωσία της οικογένειάς μου, η οποία αναπτύσσει την ίδια δραστηριότητα στην Ιταλία επί δεκαετίες. Τότε, το 2011, μίσθωσα υφιστάμενη μονάδα επεξεργασίας ζωικών υπολειμμάτων, η οποία είχε πολύ μικρή δυναμικότητα. Με συνεχείς αναβαθμίσεις, εκσυγχρονισμό και επεκτάσεις μεγάλης αξίας υλοποιήσαμε μια πρωτοποριακή επένδυση για τα ελληνικά δεδομένα».