ΟΧΙ ΔΙΩΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ κατά ποινικών διώξεων και υπέρογκων αποζημιώσεων, με το πρόσχημα της δυσφήμισης
Του ΝΙΚΟΥ ΡΟΥΣΣΗ
Να σταματήσουν οι ποινικές διώξεις και οι φυλακίσεις των δημοσιογράφων με το πρόσχημα της κατηγορίας για δυσφήμιση, ζήτησαν χθες, με έκθεσή τους, οι βουλευτές-μέλη της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Η τακτική αυτή, υποστηρίζουν, θέτει σε κίνδυνο τόσο την ελευθερία της έκφρασης και την ελευθεροτυπία όσο και τη βιωσιμότητα των μέσων ενημέρωσης, εναντίον των οποίων απευθύνονται.Με τις υπερβολικά μεγάλες αποζημιώσεις που απαιτούνται, μέσω της εκδίκασης αγωγών για δυσφήμιση, οι δημοσιογράφοι υποχρεώνονται σε αυτολογοκρισία και πλημμελή άσκηση του λειτουργήματός τους που, όπως επισημαίνουν οι βουλευτές, στρέφεται κατά της ελευθερίας της έκφρασης και, εν τέλει, κατά της ίδιας της ελευθεροτυπίας.
Οι δημοσιογράφοιΣύμφωνα με πληροφορίες από το Στρασβούργο, η σύνταξη της σχετικής έκθεσης «υπαγορεύθηκε» από την πρόσφατη παρέμβαση του επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΣτΕ, Τόμας Χάμαμπεργκ, στην οποία υπογραμμιζόταν ότι:
* Οι δημοσιογράφοι στην Ευρώπη απειλούνται ή μπαίνουν στη φυλακή, επειδή κάνουν απλώς τη δουλειά τους ενώ όσοι δίνουν πληροφορίες στα ΜΜΕ για καταχρήσεις εξουσίας ή διαφθορά αντιμετωπίζουν το κίνδυνο της απόλυσης.
* Η δουλειά των δημοσιογράφων δεν είναι να λένε ευχαριστώ στους κρατούντες, ούτε να αποτελούν το φερέφωνο των κυβερνήσεων. Ο ρόλος τους είναι να προστατεύουν το δημόσιο συμφέρον και να ενημερώνουν το κοινό για τις εξελίξεις στην κοινωνία. Και σ’ αυτές τις εξελίξεις, ασφαλώς και περιλαμβάνονται και πράγματα που η αποκάλυψή τους συχνά δυσαρεστεί εκείνους που έχουν εξουσία και πλούτο.
* Υπάρχουν αποφάσεις του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στις οποίες έχει γίνει αποδεκτό ότι, στο πλαίσιο της άσκησης της καλώς εννοούμενης ελευθεροτυπίας, μπορούν ενδεχομένως να περιλαμβάνονται και ειδήσεις που προσβάλλουν την εξουσία.Ορια στην ελευθερίαΚατά τον επίτροπο και τους βουλευτές του ΣτΕ πρέπει, βέβαια, να υπάρχουν όρια στην ελευθερία έκφρασης του Τύπου.
* Λόγια μίσους, πρόκληση σε βία, προσβολή των παιδιών και των ανηλίκων δεν επιτρέπονται.
* Οι όποιοι περιορισμοί ενδεχομένως υπάρχουν για αποκαλύψεις που συνδέονται με θέματα δημόσιας και εθνικής ασφάλειας, θα πρέπει να κατηγοριοποιηθούν από τις κυβερνήσεις και να διατυπωθούν ρητώς σε νόμους, που δεν θα διακρίνονται για την ελαστικότητά τους, στον τομέα της εφαρμογής τους.
* Οι δημοσιογράφοι πρέπει να μπορούν, ελεύθερα, να συγκεντρώνουν πληροφορίες, έστω και ανώνυμες, ακόμη και από κυβερνητικούς υπαλλήλους.Προστασία «πηγών»Αυτό όμως το δικαίωμα πρέπει να προστατεύεται από το νόμο, διακηρύττει ο κ. Χάμαμπεργκ και υπογραμμίζει έντονα ότι δεν επιτρέπεται σε κανένα να ζητάει από δημοσιογράφους να αποκαλύψουν τις πηγές τους, ακόμη και όταν οι υποθέσεις φτάνουν στη Δικαιοσύνη, ούτε και οι δικαστές επιτρέπεται να ασκούν πίεση προκειμένου να αποκαλύψουν οι δημοσιογράφοι από πού προέρχονται οι εμπιστευτικές πληροφορίες που δημοσίευσαν.
Σ’ αυτό το σημείο ο επίτροπος επικαλείται αποφάσεις του Δικαστηρίου του Στρασβούργου, με βάση τις οποίες έχει γίνει σαφές ότι η προστασία των πηγών του δημοσιογράφου είναι βασική προϋπόθεση για την ελεύθερη λειτουργία του Τύπου και ότι η διαταγή για αποκάλυψη των πηγών δεν είναι νόμιμη.Ισως, καταλήγει ο επίτροπος, χρειάζεται σε κάθε χώρα-μέλος του ΣτΕ ένας Διαμεσολαβητής Τύπου (Press Ombudsman) που, με θεσμοθετημένο ρόλο, θα μπορεί να παρεμβαίνει τόσον για την αποφυγή υποβολής εξοντωτικών αγωγών κατά δημοσιογράφων όσο και για την εντός ορίων άσκηση της ελευθεροτυπίας.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 05/10/2007
Category: Αποκαλύψεις
