ΗΛΕΙΑ : ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΦΩΤΙΑ
Πλημμύρες * Κατολισθήσεις * Διαβρώσεις * Ερημοποίηση * Μόλυνση
Σενάρια τρόμου για την Ηλεία
Σενάρια τρόμου για την Ηλεία
Του ΜΑΚΗ ΝΟΔΑΡΟΥ
Ως την τρίτη μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία της Πελοποννήσου, μετά το σεισμό του 5ου π.Χ. αιώνα και τα γεγονότα της ορλωφικής περιόδου, χαρακτήρισε τις πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού ο καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Ευθύμιος Λέκκας, ο οποίος παρουσίασε χθες χάρτη με τα σημεία που κινδυνεύουν άμεσα από κατολισθήσεις.
Η χαρακτηριστική ιδιομορφία των πρόσφατων πυρκαγιών, ανέφερε χθες σε εκδήλωση στη νομαρχία Ηλείας, δεν έγκειται μόνο στην καταστροφή του δασικού πλούτου, αλλά αποτέλεσε και το κυρίαρχο αίτιο μιας συνολικής περιβαλλοντικής καταστροφής, ενός ολοκαυτώματος.Οι συνέπειες, εξήγησε, εκδηλώνονται όχι μόνο στις πληγείσες περιοχές, αλλά εξαπλώνονται και επιδρούν στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο, άμεσα, βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Ειδικότερα, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις αφορούν και τα τέσσερα στοιχεία του περιβάλλοντος: αέρα, έδαφος, υπέδαφος και υδάτινο στοιχείο.* Στην ατμόσφαιρα, για παράδειγμα, τα προβλήματα, μεταξύ των άλλων, αφορούν τις διαφοροποιήσεις στο μακροκλίμα και στο μικροκλίμα, τις βροχοπτώσεις και την ξηρασία, τους θυελλώδεις ανέμους και την άπνοια, την υψηλή θερμοκρασία το καλοκαίρι και τον παγετό το χειμώνα, τη ρύπανση του αέρα και την υποβάθμιση της ποιότητάς του.* Στο έδαφος, η έντονη διάβρωση, η απογύμνωση, η αποσάθρωση, η απώλεια καλλιεργήσιμης γης, η μεταφορά λάσπης, η μόλυνση των επιφανειακών νερών, η υποβάθμιση της ποιότητας του εδάφους, τα πλημμυρικά φαινόμενα, η αστάθεια των εδαφικών μαζών, οι κατολισθήσεις, η αυξημένη στερεοπαροχή και, τέλος, τα φαινόμενα ερημοποίησης θα αλλάξουν συνολικά την εικόνα της περιοχής.* Στο υπέδαφος, τα προβλήματα είναι μη ορατά, αλλά σημαντικά. Η μείωση των υπόγειων αποθεμάτων νερού, η υποβάθμιση της ποιότητάς τους, οι υφαλμυρώσεις, ακόμη και οι έντονες γεωτεκτονικές ανακατατάξεις, θα συμβάλουν καθοριστικά στην περιβαλλοντική υποβάθμιση.* Στο υδάτινο στοιχείο, στους ποταμούς, στις λίμνες και στη θάλασσα, οι αρνητικές μεταβολές θα είναι ιδιαίτερα έκδηλες, δεδομένου ότι αποτελούν αποδέκτες όλων των αρνητικών επιπτώσεων που δέχθηκαν ο αέρας, το έδαφος και το υπέδαφος.
Η χαρακτηριστική ιδιομορφία των πρόσφατων πυρκαγιών, ανέφερε χθες σε εκδήλωση στη νομαρχία Ηλείας, δεν έγκειται μόνο στην καταστροφή του δασικού πλούτου, αλλά αποτέλεσε και το κυρίαρχο αίτιο μιας συνολικής περιβαλλοντικής καταστροφής, ενός ολοκαυτώματος.Οι συνέπειες, εξήγησε, εκδηλώνονται όχι μόνο στις πληγείσες περιοχές, αλλά εξαπλώνονται και επιδρούν στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο, άμεσα, βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Ειδικότερα, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις αφορούν και τα τέσσερα στοιχεία του περιβάλλοντος: αέρα, έδαφος, υπέδαφος και υδάτινο στοιχείο.* Στην ατμόσφαιρα, για παράδειγμα, τα προβλήματα, μεταξύ των άλλων, αφορούν τις διαφοροποιήσεις στο μακροκλίμα και στο μικροκλίμα, τις βροχοπτώσεις και την ξηρασία, τους θυελλώδεις ανέμους και την άπνοια, την υψηλή θερμοκρασία το καλοκαίρι και τον παγετό το χειμώνα, τη ρύπανση του αέρα και την υποβάθμιση της ποιότητάς του.* Στο έδαφος, η έντονη διάβρωση, η απογύμνωση, η αποσάθρωση, η απώλεια καλλιεργήσιμης γης, η μεταφορά λάσπης, η μόλυνση των επιφανειακών νερών, η υποβάθμιση της ποιότητας του εδάφους, τα πλημμυρικά φαινόμενα, η αστάθεια των εδαφικών μαζών, οι κατολισθήσεις, η αυξημένη στερεοπαροχή και, τέλος, τα φαινόμενα ερημοποίησης θα αλλάξουν συνολικά την εικόνα της περιοχής.* Στο υπέδαφος, τα προβλήματα είναι μη ορατά, αλλά σημαντικά. Η μείωση των υπόγειων αποθεμάτων νερού, η υποβάθμιση της ποιότητάς τους, οι υφαλμυρώσεις, ακόμη και οι έντονες γεωτεκτονικές ανακατατάξεις, θα συμβάλουν καθοριστικά στην περιβαλλοντική υποβάθμιση.* Στο υδάτινο στοιχείο, στους ποταμούς, στις λίμνες και στη θάλασσα, οι αρνητικές μεταβολές θα είναι ιδιαίτερα έκδηλες, δεδομένου ότι αποτελούν αποδέκτες όλων των αρνητικών επιπτώσεων που δέχθηκαν ο αέρας, το έδαφος και το υπέδαφος.
Επιπροσθέτως, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, όπως η λίμνη του Καϊάφα, θα επηρεαστούν σημαντικά.Στις εξειδικευμένες έρευνες που έχουν γίνει στην πληγείσα περιοχή, σε ορισμένες κρίσιμες παραμέτρους διαπιστώθηκαν τα ακόλουθα:
1) Τα πλημμυρικά φαινόμενα θα είναι ιδιαίτερα έντονα και μεγάλων διαστάσεων εάν υπάρχουν ισχυρές βροχοπτώσεις. Οι κλασικές μέθοδοι αντιμετώπισης δεν θα αποδώσουν, ενώ επιπλέον είναι πολύ δύσκολη η προσέγγιση μέσα από κλασικές μελέτες για τον σχεδιασμό αντιπλημμυρικών έργων.
2) Τα κατολισθητικά φαινόμενα αποτελούν ένα σημαντικότατο κίνδυνο. Συγκεκριμένα, έχουν καταγραφεί πάνω από 400 κατολισθήσεις μέσα σε οικισμούς, σε οδικά δίκτυα, σε έργα υποδομής και αρχαιολογικούς χώρους. Πενήντα από αυτά χρήζουν έργων αντιμετώπισης άμεσα, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις χρήζει η μεταφορά οικισμών ή τμημάτων αυτών.
3) Τα φαινόμενα διαβρώσεων θα αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα απογύμνωσης των εδαφών και θα συντελέσουν στη δραματική μείωση της καλλιεργήσιμης γης.
4) Τα φαινόμενα ερημοποίησης θα επιταχυνθούν και ένα τμήμα της περιοχής θα ερημοποιηθεί οριστικά, αντανακλώντας και συντελώντας στην υποβάθμιση όλων των περιβαλλοντικών παραμέτρων.
5) Τα υπολείμματα των καύσεων θα μολύνουν τους υπόγειους υδροφορείς. Αντιμετωπίζονται ήδη μεγάλα προβλήματα τόσο στην ποιότητα των νερών όσο και στην ποσότητα. Ειδικότερα, η παρουσία αυξημένων συγκεντρώσεων βαρέων μετάλλων θα πρέπει να εξεταστεί με προσοχή.«Η πληγείσα περιοχή είναι τεράστια, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η παρέμβαση σε όλη την έκτασή της. Εκ των προτέρων, δηλαδή, πρέπει να συνειδητοποιηθεί ότι οι δράσεις μας είναι ελάχιστες σε σχέση με τις απαιτήσεις προς κάθε κατεύθυνση, ενώ σε άλλες περιπτώσεις οι δράσεις είναι χωρίς νόημα», τόνισε και κατήγγειλε ότι τα αντιδιαβρωτικά έργα γίνονται ως επί το πλείστον με λάθος μέθοδο και σε ακατάλληλες περιοχές και δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα, ενώ άλλες περιοχές με μεγάλο δυναμικό διάβρωσης παραμένουν απροστάτευτες.»Σε πολλές περιπτώσεις κόβονται δέντρα, τα οποία είναι δυνατό να ανακάμψουν, καθώς δεν έχουν καεί ολοσχερώς, ενώ σε άλλες περιπτώσεις, έστω και καμένα, μπορούν να συγκρατήσουν σε έντονες βροχοπτώσεις, το έδαφος και καταπτώσεις βραχωδών τεμαχίων. Στον τομέα της διαχείρισης της ανθρωπιστικής βοήθειας έχουν παρατηρηθεί εικόνες που υποβιβάζουν το επίπεδο του πολιτισμού μας και την αξιοπρέπεια των πληγέντων κατοίκων. Το κύριο αίτιο οφείλεται στο γεγονός ότι οι τοπικοί φορείς και κυρίως η αυτοδιοίκηση, η εκκλησία κ.λπ., δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν με επαρκή και αξιόπιστο τρόπο την προσφερόμενη βοήθεια», ανέφερε ο καθηγητής Γεωλογίας.Στο περιθώριο της συνάντησης, σε δηλώσεις του στην «Ε», τόνισε πως «η κατάσταση στον νομό είναι δραματική και μη υπολογίσιμη. Δυστυχώς, κάποιοι δεν έχουν καταλάβει τη σοβαρότητα του όλου θέματος…».
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 25/10/2007
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 25/10/2007
Η τραγωδία σε αριθμούς
Ο κατάλογος της ανθρώπινης, οικολογικής, οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής καταστροφής, που παρουσίασε ο καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Ευθύμιος Λέκκας, έχει ως εξής:
Οι ανθρώπινες απώλειες ανήλθαν σε 65. Τα κατεστραμμένα χωριά είναι 160. Ο αριθμός ανθρώπων που υπέστησαν βλάβη είναι μεγαλύτερος από 500.000. Το συνολικό κόστος απωλειών υπολογίζεται σε 3,5 δισ. ευρώ. Το συνολικό κόστος επιχειρήσεων υπολογίζεται σε 600 εκατ. ευρώ.Η συνολική καμένη έκταση ανέρχεται σε 1.785.000 στρέμματα, από τα οποία:* 56% δασικές εκτάσεις* 42% γεωργικές καλλιέργειες* 2% διάφορες επιφάνειες (οικισμοί, δρόμοι, γήπεδα, κ.λπ.).Περισσότερα από 300.000 στρέμματα βρίσκονταν σε προστατευόμενες φυσικές περιοχές του δικτύου «Νατούρα 2000». Ειδικότερα:* Καϊάφας: 7.600 στρέμμ. (22% προστατευόμενης περιοχής).* Ολυμπία: 670 στρέμμ. (21% προστατευόμενης περιοχής).* Οροπέδιο Φολόης: 30.000 στρέμμ. (30% προστατευόμενης περιοχής).* Ορος Ταΰγετος: 86.500 στρέμμ. (17% προστατευόμενης περιοχής).* Ορος Πάρνωνας: 45.000 στρέμμ. (8% προστατευόμενης περιοχής).* Φαράγγι Βουραϊκού: 6.370 στρέμμ. (29% προστατευόμενης περιοχής).* Ορος Μπαρμπάς, Φαράγγι Σελινούντα: 30.480 στρέμμ. (51% προστατευόμενης περιοχής).
Οι ανθρώπινες απώλειες ανήλθαν σε 65. Τα κατεστραμμένα χωριά είναι 160. Ο αριθμός ανθρώπων που υπέστησαν βλάβη είναι μεγαλύτερος από 500.000. Το συνολικό κόστος απωλειών υπολογίζεται σε 3,5 δισ. ευρώ. Το συνολικό κόστος επιχειρήσεων υπολογίζεται σε 600 εκατ. ευρώ.Η συνολική καμένη έκταση ανέρχεται σε 1.785.000 στρέμματα, από τα οποία:* 56% δασικές εκτάσεις* 42% γεωργικές καλλιέργειες* 2% διάφορες επιφάνειες (οικισμοί, δρόμοι, γήπεδα, κ.λπ.).Περισσότερα από 300.000 στρέμματα βρίσκονταν σε προστατευόμενες φυσικές περιοχές του δικτύου «Νατούρα 2000». Ειδικότερα:* Καϊάφας: 7.600 στρέμμ. (22% προστατευόμενης περιοχής).* Ολυμπία: 670 στρέμμ. (21% προστατευόμενης περιοχής).* Οροπέδιο Φολόης: 30.000 στρέμμ. (30% προστατευόμενης περιοχής).* Ορος Ταΰγετος: 86.500 στρέμμ. (17% προστατευόμενης περιοχής).* Ορος Πάρνωνας: 45.000 στρέμμ. (8% προστατευόμενης περιοχής).* Φαράγγι Βουραϊκού: 6.370 στρέμμ. (29% προστατευόμενης περιοχής).* Ορος Μπαρμπάς, Φαράγγι Σελινούντα: 30.480 στρέμμ. (51% προστατευόμενης περιοχής).
Μ.ΝΟΔ.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 25/10/2007
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 25/10/2007
Category: Αποκαλύψεις
